جشنواره سراسری موسیقی بَیت و حَیران
جشنواره سراسری موسیقی «بیت و حیران» با هدف پاسداشت و معرفی گنجینه‌ی ارزشمند موسیقی محلی و آیینی ایران از سال ۱۳۸۵ آغاز به کار کرده و تاکنون ده دوره‌ی موفق را پشت سر گذاشته است. این رویداد در سال ۱۳۹۷ به عنوان میراث معنوی ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده و امروز به عنوان یکی از معتبرترین جشنواره‌های موسیقی بومی و آیینی ایران شناخته می‌شود.
ثبت نام در جشنواره
اهداف جشنواره
این طرح با هدف احیای آوازها، مقام‌ها و نغمه‌های اصیل کردی و نواحی ایران اجرا می‌شود تا میراث موسیقایی کهن سرزمین‌مان حفظ و بازآفرینی گردد. با شناسایی استعدادهای جوان و فراهم‌سازی بستری برای رقابت سالم و هنرمندانه، نسل جدید موسیقی بومی معرفی و تقویت می‌شود. این برنامه می‌کوشد با ثبت و مستندسازی میراث ناملموس فرهنگی، پیوند میان گذشته و آینده را استوار کند. همچنین با ترویج موسیقی فولکلور به عنوان زبان مشترک مردم ایران، زمینه‌ی همبستگی، هویت فرهنگی و شکوفایی هنری در سراسر کشور فراهم می‌شود.
بخش های مسابقه شامل چه مواردی است؟
تکخوانی
- شامل آوازها و ترانه‌های رایج در سنت موسیقی نواحی ایران (مانند اجرای آواز و ترانه‌های کردی، آذری، بلوچی، عربی و …) می‌باشد.
- کلام و اشعار باید متأثر از ادبیات کلاسیک و وزین موسیقی نواحی باشد.
- حضور نوازنده یا نوازندگان همراه با شرکت‌کننده مجاز نمی‌باشد، مگر در مواردی که داوطلب خود توانایی نوازندگی داشته باشد؛ در این صورت می‌تواند با ساز خود در این بخش شرکت کند.
تکنوازی
- شامل تکنوازی سازهای بادی، زهی و کوبه‌ای است:
- سازهای بادی: شمشال، نرمه‌نای (بالابان)، سرنا، کرنا، دوزله (قُشمه، نی جفتی)، دونلی، نی انبان، نی‌لبک (فیکه). اجرای تکنوازی باید بر اساس سنت اجرایی و رپرتوار ساز انجام شود.
- سازهای زهی: تنبور، دوتار، دیوان، قوپوز، عود، کمانچه. اجرا بر اساس سنت اجرایی و رپرتوار ساز باشد.
- سازهای کوبه‌ای: ضرب کردی، دهل، دایره، دف، دمام، دو تپل. اجرا بر اساس سنت اجرایی و رپرتوار ساز باشد.
دونوازی
- شامل ترکیب هر یک از سازهای بادی با یک ساز کوبه‌ای (مثلاً دهل و سرنا، ضرب و دوزله، ضرب و نرمه‌نای، قُشمه و دایره، شمشال و دف)
- یا ترکیب هر یک از سازهای زهی با یک ساز کوبه‌ای (مثلاً کمانچه و ضرب، تنبور و دف، قوپوز و دایره)
- اجرا باید بر اساس سنت اجرایی و رپرتوار ساز انجام شود.
گروه‌نوازی
- هر گروه می‌تواند متناسب با موسیقی نواحی و موسیقی فولکلور منطقه خود، سازبندی و انتخاب آوازها و ترانه‌ها را انجام دهد.
- کلام و اشعار باید برگرفته از ادبیات کلاسیک و وزین موسیقی نواحی ایران باشد.
- تمامی اشعار باید به‌طور کامل و به صورت تایپی در بخش «متن شعر» سامانه بارگذاری شوند.
- مدت زمان اجرای هر گروه حداکثر 25 دقیقه و تعداد اعضای گروه حداقل 4 و حداکثر 8 نفر است. محدودیت سنی برای اعضای گروه‌ها وجود ندارد.
چشم انداز جشنواره بیت و حیران
بیت و حیران سردشت در مسیر آینده‌ی خود بر آن است که:
تبدیل شدن به جشنواره‌ای بین‌المللی موسیقی فولکلور
گسترش زمینه‌ی مستندسازی علمی موسیقی کردی
استفاده از ظرفیت‌های هنرمندان محلی برای تولید آثار ماندگار
